H. Honsbeek
02 Inrichting of organisatie van de arbeidsplaats werkplek
 >  Veiligheids- en gezondheidssignalering
Introductie

Elke dag op je werk loop je op veel plaatsen risico’s. Het kan gevaar zijn door vallende voorwerpen, vergiftigingsgevaar, brandgevaar, stralingsgevaar of gevaar voor het gehoor. De organisatie kan deze risico’s organisatorisch en technisch verkleinen, maar kan in bepaalde situatie de risico’s niet zover verkleinen zoals ze graag zouden willen.

Daarom zijn er op de bouwlocatie altijd veiligheids-en gezondheidssignaleringen aanwezig. 

Volgens de regel moet de risico inventarisatie en evaluatie duidelijk maken of er veiligheids-en gezondheidssignaleringen zijn en zo, ja in hoeverre deze maatregelen moeten worden genomen.

Maatregelen die moeten worden nageleefd kunnen op verschillende manieren worden meegedeeld. Hieronder staan de verschillende mogelijkheden beschreven.

Hand-en armseinen: 

Dit kunnen instructies zijn voor bijvoorbeeld hijsbewegingen, of BHV-ers die de richting aan geven in noodsituaties. 

Geluidssignalen: 

Als er geluidssignalen afgaan moeten ze duidelijk herkenbaar zijn voor de medewerkers op de bouwlocatie. Het geluidsniveau moet altijd groter zijn dan het omgevingslawaai. Maar het geluid moet niet zo hard, hoog of laag zijn dat het gehoorschade aanricht. Geluidssignalen komen voor bij bijvoorbeeld brandmelding. 

Lichtsignalen:

Als lichtsignalen worden afgegeven mogen ze je niet verblinden en moeten ze uniform van kleur zijn. Lichtsignalen kom je tegen in bijvoorbeeld de industrie bij een machine waar een storing gevaar op levert voor jou of je collega’s.

Signalering d.m.v. kleuren:

Bij signalering d.m.v. kleuren kun je denken bijvoorbeeld aan het markeren van paden door middel van witte of gele strepen.

Maar ook het signaleren van bewegende delen van machines of obstakels. Bij het markeren van machine of obstakels moet je gebruik maken van geel-zwarte of rood-witte strepen. De strepen moeten evenwijdig onder een hoek van 45 graden aangegeven zijn.

In verschillende situaties wordt gebruik gemaakt van verschillende kleuren volgens dit overzicht:

KLEURBETEKENIS / DOELAANWIJZING EN TOELICHTING
RoodVerbodssignaal: gevaar, alarm, brandmateriaalGevaarlijke handeling: stop, noodschakelaars, evacuatie
Geel of Oranje-geelWaarschuwingssignaalPas op, wees voorzichtig!
BlauwGebodssignaalHandelwijze of actie: verplichting tot dragen PBM's, verplichte rijroute
GroenReddingssignaal: eerste hulp, vluchtrouteDeuren, uitgang, EHBO-post, verzamelplaats

Bordsignalering; verschillende categorieën:

1) verbodsborden: 

De kenmerken van een verbodsbord zijn: 

Rond met een zwart pictogram op een witte achtergrond met een rode rand er omheen en doorheen.






2) Waarschuwingsborden:

De kenmerken van een waarschuwingsbord zijn: 

Driehoekig met een zwart pictogram op een gele achtergrond omgeven door een zwarte rand





3) Gebodsborden

De kenmerken van een gebodsbord zijn: 

Rond met een wit pictogram op blauwe achtergrond.





4) Reddingsborden

De kenmerken van een reddingsbord zijn: 

rechthoekig of vierkant met een wit pictogram op een groene achtergrond.






5) Borden i.v.m. het brandbestrijdingsmateriaal:

De kenmerken van dit bord zijn:

rechthoekig of vierkant met een wit pictogram op een rode achtergrond.





6) Gevaarlijke stoffen borden:

Stoffen die vallen onder een bepaalde gevaarcategorie moeten worden geëtiketteerd en opgeslagen volgens de geldende voorschriften. Zo weet je wat de gevaren zijn van de stof en hoe je bij het vrijkomen hiervan moet reageren. 

De kenmerken van gevaarlijke stoffen borden zijn:

 vierkant of rechthoekig en de achtergrondkleur is oranje.



7) Niet met water blussen!!!

Het bord hiernaast willen we er even uitlichten, omdat daar regelmatig vragen over komen. 

Met dit bord wordt bedoeld dat hier niet met water geblust mag worden. Dit omdat er dan elektrocutie of een chemische reactie kan optreden. 

Dit bord komt o.a. voor op installaties en meterkasten.



Op veel installaties en elektrokasten is echter nog het oude bord aanwezig, ten teken dat hier niet mag worden geblust met water. 

Risico's > Wat kan er gebeuren?

Bovenstaande borden en pictogrammen zijn slechts een greep uit het grote aantal waarschuwingsborden en pictogrammen die bestaan. Daarnaast zijn er nog steeds borden en pictogrammen in omloop welke niet meer voldoen aan de norm. Zo zijn er voor gevaarlijke stoffen nog regelmatig gele driehoekige borden met een zwarte rand en zwart pictogram aanwezig op ruimten, installaties en verpakkingen van gevaarlijke stoffen.
Wat zij allen ten doel hebben is om je te behoeden voor de gevaren die er zijn of om te zorgen dat bepaalde gevaren kunnen worden voorkomen door het bord op te volgen. Of om bij te dragen aan de maatregelen nadat er iets is fout gegaan. Regelmatig worden pictogrammen toegevoegd zoals bijvoorbeeld de pictogrammen voor het verplicht dragen van mondkapjes, het houden van afstand en het ontsmetten van de handen.

het plaatsen van signaleringen is één van de maatregelen die een organisatie treft om de veiligheid te verbeteren, zij kunnen daar een goede bijdrage aan leveren maar een veilige werkplek begint bij jezelf. Wees je hiervan dus altijd bewust en volg de signaleringen strikt op!

Maatregelen > Wat moet je doen?

!! Wees opmerkzaam op aanwezige Veiligheids- en gezondheidswaarschuwingen !!

EN

handel er naar !!

Discussie > Bespreek het met je collega’s!

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

  1. Ben je bekend met de betekenis van de borden?
  2. Ben je je er altijd van bewust, let je er op en handel je er naar?

Scan de volgende code met de app om deze toolbox te bekijken.