Als u werkt, heeft u te maken met de ARBeidsOmstandighedenwet, kortweg de Arbowetgenoemd. De Arbowet geeft regels voor uw Veiligheid, Gezondheid en Welzijn (VGW) op de werkplek. De wet verplicht uw werkgever om het u mogelijk te maken op veilige, gezonde en op een zo prettig mogelijke manier te werken.

U als werkne(e)m(st)er heeft niet alleen rechten maar ook verplichtingen. De zorg voor veiligheid, gezondheid en welzijn op het werk, volgens de Arbowet, is namelijk een verantwoordelijkheid van werkgevers en werkne(e)m(st)ers samen. U bent immers een mondig, weldenkend mens met het recht op medezeggenschap als ook met verantwoordelijkheid voor uw eigen doen en laten.

Werkgevers en werkne(e)m(st)ers moeten samen zorgen voor de veiligheid, gezondheid en welzijn op de werkplek. Daarom verplicht de Arbowet u en uw werkgever tot samenwerkingen overleg. Samenwerken en overleggen moet op ieder niveau in het bedrijf; tussenleidinggevenden en medewerkers, maar ook tussen directie en het medezeggenschapsorgaan (zoals bijv. de Ondernemingsraad).

Als werkne(e)m(st)er heeft u de wettelijke plicht voorzichtig en zorgvuldig te zijn als u werkt, want u mag zichzelf en anderen niet in gevaar brengen. In de praktijk betekent dit, dat u gewoon uw gezonde verstand moet gebruiken. U moet bijvoorbeeld uw spullen opruimen, zodat niemand erover kan struikelen of vallen en uw gereedschappen controleren op mankementen en slijtage. Werk altijd volgens de veiligheidsvoorschriften.

U bent wettelijk verplicht apparaten, machines, gereedschappen, transportmiddelen en stoffen op de juiste manier te gebruiken en toe te passen. Dat wil zeggen: voor het doel waarvoor ze zijn bestemd en volgens de gebruiksaanwijzing of handleiding. Ook moet u de beveiligingen op machines en apparatuur gebruiken, in het belang van uw eigen veiligheid, die van uw collega's en anderen.

Uw werkgever heeft de plicht ervoor te zorgen dat u veilig en zonder gevaar voor uw gezondheid kunt werken. Daarom moet hij, waar nodig, zorgen voor PBM's; zoals veiligheidsschoeisel, veiligheidshelm, gehoorbescherming, e.d. U als werknemer bent verplicht om de beschikbare PBM's te gebruiken, want u bent zelf ook verantwoordelijk voor uw eigen veiligheid en gezondheid.

Om gevaren op het werk uit te sluiten of, indien het anders kan, tot een minimum te beperken, moet u precies weten welke risico's uw werk met zich meebrengt. Uw werkgever heeft de plicht u hierover voorlichting en onderricht te geven. Deze voorlichting en onderricht moeten goed zijn afgestemd op uw taken. Als u van werk verandert, of als het werk zelf verandert, moet u worden voorgelicht over uw nieuwe werkzaamheden of -situatie.

Om veilig te kunnen werken moet uw werkgever u bijvoorbeeld leren hoe een bepaalde machine werkt, welke beschermingsmiddelen u nodig heeft, waar en wanneer u beschermingsmiddelen moet gebruiken en welke veiligheidsvoorschriften er zijn. U heeft wel de wettelijke plicht om aan voorlichting en onderricht mee te werken.

Op de werkplek gebeuren soms dingen die nog maar net goed aflopen, of u ziet dingen waarvan u van mening bent dat ze gevaar kunnen opleveren. Het is belangrijk dat u deze zaken meldt bij de leiding, zodat maatregelen kunnen worden getroffen om de onveilige situatie uit de wereld te helpen en zo ongevallen te voorkomen.

Bovenstaande geldt uiteraard voor gevaarlijke situaties, (bijna) ongevallen en milieu incidenten. 

Als uw werkgever of u zelf de verplichtingen van de Arbowet niet nakomt, kan dat gevolgen hebben. De rechter kan hierover het laatste woord hebben. Vindt hij dat er sprake is van onwil of nalatigheid, dan kan hij de schuldige(n) hiervoor strafrechtelijk aansprakelijk stellen. De Nederlandse Arbeidsinspectie houdt toezicht op de uitvoering en naleving van de Arbeidswetgeving, dus ook op de naleving van de Arbowet.