Eén van de belangrijke persoonlijke beschermingsmiddelen is het veiligheidsschoeisel. Het veiligheidsschoeisel kan zijn: een veiligheidsschoen of een veiligheidslaars. In deze toolbox zullen we het hebben over het veiligheidsschoeisel, specifiek voor werkzaamheden in ATEX-omgevingen. ATEX staat voor "ATmosphère Explosible". In een ATEX omgeving wordt met explosie gevaarlijke stoffen gewerkt. Deze stoffen kunnen gassen zijn, of vluchtige vloeistoffen met explosieve dampen. Het kunnen echter ook vaste stoffen zijn. De fijnstofpoeders zoals toner, meel, melkpoeder, mout en zaagsel, maar ook bepaalde vaste stoffen kunnen explosief zijn, denk aan munitie. Een ATEX-omgeving is dus een omgeving waarin de kans op (gas en stof) explosiegevaar aanwezig is en wordt aangeduid met onderstaand symbool. In deze omgevingen zijn andere soorten veiligheidsschoenen of laarzen dan de standaard verplicht, namelijk conform IEC ISO 61340. Ook deze specifieke schoenen zijn te bestellen via de voorkeursleverancier Bright Workwear.  

De wereld verandert en zo dus ook het veiligheidsschoeisel. Denk aan vernieuwde grondstoffen en nieuwe technieken. Maar ook aan veranderde werkomgevingen, eisen van gebruikers en vernieuwde inzichten na bijvoorbeeld ongevallen. 

Let op: Binnen Unica is het verplicht om veiligheidsschoeisel te dragen tijdens de werkzaamheden. Lees in deze toolbox wat dit voor jou betekent. 

Het hebben van goed veiligheidsschoeisel is belangrijk omdat het niet dragen van veiligheidsschoeisel grote risico's met zich mee brengt. Hieronder lees je welke algemene risico's er zijn als je geen veiligheidsschoeisel draagt tijdens de verschillende werkzaamheden: 

• Risico tot uitglijden (door bijvoorbeeld een gladde vloer of van een trap- of ladder trede); 
• Mechanische risico's (denk aan schokken, klemmen, pletten, doorboringen en snijwonden); 
• Elektrische risico's (denk aan elektrostatische ontladingen); 
• Thermische risico's (denk aan winterseizoen, het spatten van gesmolten metaal en brand);
• Chemische risico's (door bijvoorbeeld in contact te komen met bijtende, giftige of irriterende (vloei)stoffen. 

In de ATEX omgevingen gaat het voornamelijk om de elektrische risico's (en de chemische risico's met alle gevolgen van dien).  

Statische schokjes kent iedereen wel. Hoewel deze schokjes vervelend of zelfs pijnlijk kunnen zijn, zijn ze normaliter vrij onschuldig. In sommige gevallen is het echter onwenselijk dat deze kleine schokjes optreden. Bijvoorbeeld wanneer je werkt met elektrische installaties of elektronica welke kunnen beschadigen, zelfs door deze schokjes. 

In deze situatie is ESD veilig werken belangrijk. De afkorting staat voor Electro Static Discharge, oftewel statische ontlading. De ESD certificatie maakt geen deel uit van de norm voor het standaard werkschoeisel (ISO 20345).
De ESD norm is veel preciezer en veeleisender. Volgens de ESD certificatie moet de veiligheidsschoen een elektrische weerstand hebben tussen de 0,1 en 100MΩ.   

De meest effectieve manier om het ontstaan van elektrostatische schokken te voorkomen, is het voorkomen van een statische lading. Wanneer er geen lading plaatsvindt, kan er ook geen ontlading plaatsvinden. Dat is waar ESD veilig werken in de kern om gaat. 

Elektrische lading ontstaat vaak door wrijving tussen twee oppervlakken. Dat kan bijvoorbeeld gaan om wrijving van kleding of schoeisel met vloerbedekking. Door deze wrijving kun je elektrisch geladen worden. Wanneer je vervolgens een geleidend materiaal (bijvoorbeeld elektronische componenten) aanraakt, dan vindt ontlading plaats. Deze schokken zijn weliswaar onschuldig voor de mens en hebben weinig energie. 

In ATEX omgevingen echter kunnen deze schokjes dus leiden tot schade aan apparatuur en in het slechtste geval tot gas- of stof- explosies met alle gevolgen van dien. Ter voorkoming hiervan worden in deze omgevingen dan ook aanvullende eisen gesteld aan gereedschappen, materialen en dus ook aan veiligheidsschoeisel.​​​​​​​​​​​​​​

​​​​​​​Bij de fabricage en assemblage van elektrisch apparatuur wordt dan ook veel aandacht besteedt aan het voorkomen van elektrostatische oplading van machines en personeel. Daarom werken we bijvoorbeeld met geaard gereedschap, kniebeschermers en ESD veiligheidsschoenen of -laarzen. 

Unica is constant bezig met het vernieuwen van de catalogus. Hieronder zie je o.a. welke ESD geschikte veiligheidsschoenen en kniebeschermers er momenteel worden aangeboden via de voorkeursleverancier Bright Workwear. 

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

• Draag jij de juiste veiligheidsschoenen tijdens de werkzaamheden?​​​​​​​
• Wanneer is de laatste keer dat jouw schoenen zijn vervangen en zijn deze nog in goede staat?
• Vind je dat jouw schoenen moeten bijdragen aan jouw gezondheid?